Vorige week was ik aanwezig op de vijfde Ray Anderson lezing die MVO Nederland en Interface jaarlijks organiseren. Dit jaar stond het thema ‘Zin en onzin van de circulaire economie’ centraal. Ik schreef voor deze bijeenkomst een stukje over leven zonder afval:
Lekker gemakkelijk toch? Je loopt gewoon de supermarkt binnen om een paar minuten later naar buiten te komen met een volle plastic tas. Met daarin allerlei producten die ook keurig en steriel in plastic zijn voorverpakt. Als je van al die verpakkingen af wilt, heb je er een dagtaak aan!
DE WEERLEGGING - EMILY-JANE LOWE
Zo deed ik het ook, net als het gros van de mensen in de westerse wereld. Maar iets knaagde aan me. Thuis haalde ik de producten uit het plastic. Een brood: plastic. Een bonk kaas: plastic. Een paprika: plastic. Veel meer champignons dan ik eigenlijk nodig had: in een plastic doos.
Het werd ook steeds erger. Opeens waren komkommers voorzien van hun eigen condoom. Koekjes die eerst in één zak zaten, waren nu in aparte zakjes verpakt. Zakjes die weer allemaal apart moesten worden weggegooid. Het leek wel alsof het verzamelen van plastic afval werd gestimuleerd. Het werd een sport om zo veel mogelijk plastic tassen te vullen met andere plastic tassen. Goed bezig!
Maar nee, er klopte iets niet. Hoeveel grondstoffen zijn er nodig om dit alles mogelijk te maken? Hoeveel chemicaliën zijn er nodig om al dit plastic weer te recyclen? Is het eigenlijk wel gezond dat al ons eten in contact komt met plastic? Wiens belang is het eigenlijk om zo veel plastic te gebruiken? Is dat ook mijn belang?
"Het probleem lag niet bij de supermarkten of de overheid. Ik was zelf het probleem
Intussen las ik steeds meer alarmerende berichten over zeevogels en vissen met hun buik vol plastic deeltjes. Mijn ogen werden geopend door een interview met een Amerikaanse vrouw die beweerde dat ze in één jaar maar één klein zakje aan afval had geproduceerd. Dat kon toch niet? Naarstig begon ik alles op te zuigen over haar gedachtegang. Struinend door boeken en op internet kwam ik mensen tegen die over de hele wereld bezig waren met verschillende aspecten van het probleem.
Maar hoe kon ik de cirkel doorbreken van consumeren en weggooien? Was dat niet de taak van de overheid? Het antwoord op die vraag sloeg in als een bom. Het probleem lag niet bij de supermarkten of de overheid. Ik was zelf het probleem. Wij brengen zelf door gemakzucht en goedgelovigheid de wereld naar de rand van de afgrond.
Als een bezetene begon ik mijn gedrag onder de loep te nemen. Brood? Dat hoef je niet te verpakken als je thuis een broodmes hebt. Als ik mijn eigen zakje meenam naar de groenteboer, kon ik die vullen met net zo veel champignons als ik wilde. Hetzelfde gold voor alle andere groente en fruit. En noten, olijven, koffie, thee? Ook die zijn los te verkrijgen.
Daarom besloot ik twee jaar geleden een eind te maken aan die bomvolle kliko. Ik wilde leven zonder zinloze verpakkingen en zonder schuldgevoel over de grote hoeveelheid afval die ik met mijn gezin aan de straat zette. Jarenlang had ik me zorgen gemaakt over de klimaatverandering, de plastic soep, de ontbossing – zeker als moeder van drie kleine kinderen hielden die onderwerpen me ontzettend bezig.
"Leven zonder afval is eigenlijk heel gemakkelijk
Maar aan zo'n levensstijl heb je toch een dagtaak? Nee, je bent amper meer tijd kwijt. Natuurlijk, in het begin is het allemaal wennen. Je moet op zoek naar winkels waar je producten verpakkingsloos kunt afhalen (die zijn er zeker) en potjes, flesjes, doekjes en zakjes verzamelen die je snel kunt pakken voordat je de deur uitgaat.
Maar dan begint het vanzelf te lopen. Het wordt een tweede natuur, je vraagt je al gauw af waarom je het ooit anders deed. De tijd die je nodig hebt om die paar tassen te pakken, samen met je sleutels en portemonnee, is verwaarloosbaar.
Leven zonder afval is eigenlijk heel gemakkelijk. Het kost nauwelijks extra tijd. Bovendien doe je iets goeds voor de toekomst van je kinderen, je hebt prettiger contact met de winkeliers en je betekent iets voor je lokale gemeenschap. En je haalt ook nog eens natuurlijke producten in huis, die niet zijn verwerkt in een fabriek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten